Resort Turizm Kongresinde katılımcılara seslenen Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, 2023 yılında OVP hedefi olarak 55,6 milyar dolar turizm geliri ilan edildiğini hatırlattı. Deprem, seçimler ve İsrail’in Gazze saldırısına etkilerine rağmen hedeflere yakın olduklarını kaydeden Ersoy, “2023 yılı Ocak-Ekim döneminde ağırladığımız toplam ziyaretçi sayısı 50,2 milyon kişiyi aştı. Tatillerinde Türkiye’yi tercih eden yabancı turist sayısı bu 10 ayda, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 11,58’lik artış göstermiştir. Turizm gelirlerinde ise 2023 Ocak-Eylül döneminde 42 milyar dolara ulaşmış durumdayız. Geçen yılın aynı döneminde ulaştığımız 35 milyar dolarlık gelirle kıyaslandığında, yüzde 20 oranında bir artış elde ettiğimizi memnuniyetle görüyoruz.” dedi.
“Kişi başı gecelik harcamayı 100 dolara çıkarmayı hedefliyoruz”
Bir başka başarıyı da kişi başı gecelik harcama rakamlarında elde ettiklerini anlatan Ersoy “Öncelikle şunu belirtmeliyim ki bizim için önemli olan kişi başı harcamadan ziyade kişi başı gecelik harcamadır. 2017 yılını Türkiye 65 dolarla kapatmıştı. Hayata geçirmiş olduğumuz başarılı politikalar sonucu 2022 sonunda bu rakamı 89 dolara kadar taşımıştık. Bu yıl ise 100 dolar olarak tamamlamayı hedefliyoruz.” şeklinde konuştu.
“Yatak kapasitesini yüzde 75 artırdık”
Ersoy, konuşmasının devamında şu noktaların altını çizdi:
“Öte yandan 2002'de yaklaşık 800 bin olan konaklama tesislerinin toplam yatak kapasitesini, Kasım ayı itibarıyla 2,2 milyona yükselterek yüzde 175 arttırdık. Tesislerin tamamının Bakanlık belgeli olmasını zorunlu hale getirerek, nitelikli turizm konusunda çok gerekli bir süreci de tamamlamaya yaklaştık. Tüm bu rakamlar bize şunu gösteriyor, Türkiye olarak turizmde artık dünyanın süper ligindeyiz. Bu işi en üst seviyede yapan ülkeleri rakip olarak görüyor ve hedeflerimize uygun bir şekilde ilerliyoruz. 2028'de ise hedefimiz çok daha büyük. Turizm gelirinde çıtayı 100 milyar dolar seviyesine çıkaracağız. İnşallah her zaman olduğu gibi siz değerli sektör paydaşlarımızın da özverili çalışmaları ve destekleriyle hedeflerimizi birer birer tutturacağız.
“TGA birçok tanıtım çalışmasına imza attı”
Türkiye, jeopolitik konumu sebebiyle geçmişte olduğu gibi bugün de krizlerle karşılaşmaktadır. Bölgesel çatışmalar ve savaşlar, doğal afetler ve küresel sıkıntılarla hep karşı karşıya kaldık. İşte bu sebeple Bakanlık olarak küresel ve bölgesel krizlere karşı bağışıklığımızı artırmak, ülkemize nitelikli turist getirebilmek ve turizm geliri hedeflerini yükseltmek amacıyla 2019 yılında Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansımızı kurduk.
Kuruluşundan bugüne kadar geçen kısa sürede TGA, kriz dönemlerindeki iletişim yönetiminden tanıtım çalışmalarına kadar birçok başarılı çalışmaya imza attı. Zaten az önce paylaştığım rakamlar da bunun sonucu olarak karşımızda durmaktadır.
Peki ne yaptı TGA? Örneğin, 2023 yılı boyunca toplam 33 ülkenin ulusal kanallarında çok yoğun tanıtım yaptık. 200’den fazla ülkede yayın yapan BBC World, Bloomberg, Euronews, CNN International ve El Cezire International gibi global haber kanallarıyla anlaşma imzaladık. Yine dünyada 200’den fazla ülkede dijital tanıtım çalışmaları yapıyor; pazar ve ürün çeşitliliğini hedefliyoruz.
Bu platformlara ek olarak, dijital mecralarda tanıtıma da büyük önem veriyoruz. GoTürkiye Instagram hesabımız sahip olduğu 3 milyonu aşkın takipçisi ile dünyada ülke hesapları arasında ikinci sırada yer alıyor. Resmi Youtube hesabımız ise yine ülke hesapları arasında dünyada birinci sırada. Aynı zamanda Çin ve Rusya’nın özel sosyal medya hesaplarında da iletişimimiz devam ediyor.
Resmi turizm platformumuz olan Go Türkiye web sitesi 10 ayrı dilde yayın yapıyor. Bu platformda tarih, sağlık, doğa, inanç, bisiklet ve golf turizmi ile gastronomi gibi 60’a yakın konuda deneyim başlığı bulunuyor
“Tanıtım çalışmalarının bir de PR ayağı var”
Yapmış olduğumuz tanıtım çalışmalarının bir de PR ayağı var. Yurt dışında yürütülen basın odaklı iletişim çalışmaları yanında dünyanın dört bir yanından basın mensupları, influencerlar, tur operatörleri ve kanaat önderleri Türkiye’de ağırlandı. 20 Kasım itibarıyla; 2023 yılı başından beri 85 ayrı ülkeden gelen 3 bin 140 basın mensubu ve influencer, 3 bin 117 tur operatörü olmak üzere toplam 6 bin 257 kişi Türkiye’nin 73 ayrı şehrinde düzenlenen 424 ayrı ağırlama etkinliğine katıldı. Bu süre zarfında sadece Antalya’da 75 ülkeden yaklaşık bin 680 kişi ağırlandı. Yıl sonuna kadar çalışmalarımızı sürdürerek 81 ilimizin tamamını bu ağırlamalara dahil edeceğiz. Tüm bu rakamların da gösterdiği gibi şüphe yok ki şu anda dünyanın açık ara en yoğun reklam, tanıtım ve PR çalışması yapan ülkesiyiz.
“Ürün çeşitliliğinin en önemli başlıklarından biri kültür turizmidir”
Ürün çeşitliliğinin en önemli başlıklarından biri kültür turizmidir. 2021 yılı Ekim ayında İstanbul Beyoğlu’nda başlattığımız Kültür Yolu Festivali projemizi 2022 yılında Türkiye Kültür Yolu Festivalleri çatısı altında 5 ilimize yaydık. 2023 yılında ise “Cumhuriyet’in 100'üncü Yılında 100 Günde 11 Festival" sloganıyla yola çıktık. 11 ayrı ilimizde gerçekleştirdiğimiz Türkiye Kültür Yolu Festivalleri kapsamında, 400'e yakın mekânda gerçekleştirilen 5 binden fazla etkinlikte milyonlarca vatandaşımızı ağırladık. Bu yılki festivallerimizin finalini Antalya’da yaptık. Kaleiçi’nden Side Antik Kenti’ne, Phaselis’ten Dokumapark’a kadar birçok nokta festivale ev sahipliği yaptı.
Her yıl 5 şehrimizi bu zincire dahil ederek festivallerin etki alanını daha da genişleteceğiz. 2028 yılında 35 şehrimizde Türkiye Kültür Yolu Festivallerini gerçekleştirmeyi hedefliyoruz.
“111 restoran Michelin seçkisine girdi”
Turizmdeki en önemli ürün başlıklarımızdan bir diğeri ise gastronomi. Şehirlerimize “gastrocity” kimliği kazandırmak için yoğun bir mesai harcıyoruz. Bunun da sonuçlarını almaya başladık. Bildiğiniz gibi İstanbul 2022’de Michelin Rehberi’ne dâhil edildi. Eşsiz bir kültürel mirasın sahibi ve dünyanın en dinamik metropollerinden biri olan İstanbul’un “gastrocity” unvanı da böylece tescillenmiş oldu. Bu yıl ise Michelin Rehberi, Türkiye seçkisine İzmir ve Bodrum’u da dâhil etti. Yeni seçki, 9 Kasım’da İstanbul’da bir törenle duyuruldu ve toplam 111 restoranımız rehberin 2024 seçkisine girmiş oldu. Önümüzdeki yıllarda Antalya’nın da Michelin Rehberi’nde yerini alacağına inanıyorum.
“Geleceğin en önemli trendlerinden biri sürdürülebilir turizm”
Turizmde geleceğin en önemli trendlerinden birisinin “sürdürülebilir turizm” olacağını bugüne kadar birçok platformda dile getirdim. Sürdürülebilir turizm derken; toplum ve çevre üzerindeki olumsuz etkileri en aza indirerek yerel ekonomiye, doğal ve kültürel mirasa, yerel halkın sosyal ve ekonomik yaşamına katkı sağlayan bir turizmden bahsediyoruz. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki artık her beş turistten dördü tatillerini sürdürülebilir bir tatil beldesinde geçirmek istiyor.
Bu amaçla, 2023 yılından itibaren ‘Güvenli ve Sürdürülebilir Turizm Programı’nı uygulamaya başladık ve bunun için dünyanın en üst düzey sürdürülebilirlik platformu olan “Global Sustainable Tourism Council” ile 3 yıllık bir protokole imza attık. Bu protokol ile Türkiye, dünyada sürdürülebilir turizm alanında hükümet nezdinde ulusal bir program geliştirmek üzere anlaşma yapan ilk ülke oldu.
“9 bin 11 tesis Sürdürülebilir Turizm Programınin belgelendirme sürecine dahil oldu”
Sürdürülebilir Turizm Programı kapsamında bugüne kadar 7 bin 568 tesisimiz Birinci Aşama Belgesi, 634 tesisimiz ise Üçüncü Aşama Sertifikası almış bulunuyor. Hâlihazırda devam eden çalışmalar kapsamında 809 tesisimizin de belgelendirme süreci devam etmektedir. Toplamda belgelendirme sürecine dâhil olan bu 9 bin 11 tesisin 1.357’si ise Antalya'da bulunuyor. Yani Antalya turizmdeki liderliğini, sürdürülebilirliğe verdiği önem ve hassasiyet ile güçlü bir şekilde destekleyerek devam ettirmekte.
“Turizmin yayılması adına çeşitli projeler geliştiriyoruz”
Bu çalışmalara ilave olarak, “Turizm Master Planımız” da sürdürülebilirlik yaklaşımıyla oluşturulmuştur. Bakanlığımız öncülüğünde turizm ürünlerinin çeşitlendirilmesi, kitle turizmi kaynaklı olarak kıyı alanlarında ortaya çıkan baskının azaltılması ve turizmin sosyo-ekonomik yararlarının daha az gelişmiş yörelerimize yayılması adına çeşitli projeler geliştiriyoruz.
Bisiklet Dostu Otel Sertifikası, Dağ-Doğa Yürüyüşü Projesi, Yayla Turizmi Projesi, Akarsu Turizmi Projesi, Bisiklet Tur Güzergahlarının Belirlenmesi-Geliştirilmesi Projesi, Kuş Gözlemciliği Projesi, Tarım-Çiftlik Turizmi Projesi, Botanik Turizmi Projesi, İpek Yolu Projesi gibi konularda sayıların ve çeşitliliğin artırılması için de çalışmalar yapıyoruz.
“İş gücü sorunun çözümü için çalışıyoruz”
Bilindiği gibi, sektördeki iş gücü sorununun çözümü için geçtiğimiz yıl Millî Eğitim Bakanlığı ile bir protokol imzaladık. Bu protokol kapsamında müfredatta değişikliğe gittik veMillî Eğitim Bakanlığı turizm meslek liselerini teknik lise seviyesine yükselttik. Artık Turizm Meslek Teknik Liseleri yabancı dil ağırlıklı eğitim veriyor ve öğrenciler, nisan ayından ekim sonuna kadarki stajlarını öğretmenleriyle birlikte protokole dahil edilen otellerde görüyorlar. Yani hem uygulamalı eğitimi düzgün bir şekilde alıyorlar hem de 3 lisan öğrenerek mezun oluyorlar. Stajları sırasında da stajyer maaşının üzerinde gelir elde ediyorlar.
Sistem çok iyi çalışıyor. Biz bu uygulamaya başladığımızda 76 Turizm Meslek Lisesi vardı. Tamamı teknik liseye dönüştürüldü. Ama bu sayı da yetmedi. Bazı teknik liseleri de talep üzerine Turizm Teknik Meslek Lisesine dönüştürdük. Hedefimiz, en az 200 meslek lisesinin Turizm Teknik Meslek Lisesi olarak hizmet vermesini sağlamaktır.
“Altyapı çalışmalarımızın güncel değeri 22,5 milyar TL”
Değinmek istediğim bir başka konu ise turizmdeki altyapı çalışmalarımız. 2002-2023 döneminde turizm amaçlı çevre düzenlemesi ile altyapının geliştirilmesi, ücretsiz halk plajı yapımı ve sürdürülebilir turizm kapsamındaki faaliyetler için yaklaşık 3,6 milyar TL kaynak kullanılmış olup, bu kaynakla gerçekleştirilen yatırımların güncel değeri 22,5 milyar TL’dir. Bu kaynağın yaklaşık 2 milyar TL’si 2018-2023 yılları arasındaki çalışmalarda kullanılmıştır ki bunun da güncel değeri 4,3 milyar TL’dir.
2023 yılı için kış turizmi, termal turizm, atık su tesisleri, ücretsiz halk plajları gibi farklı projelerdeki altyapı çalışmaları için ayırdığımız kaynak miktarı ise 1,5 milyar TL’yi geçmiştir.
“Belediyelerin yapmadıkları altyapı yatırımlarını Bakanlık olarak yapıyoruz”
Her ne kadar Büyükşehir Belediyelerinin sorumluluğunda olsa da onların yapmadıkları altyapı yatırımlarını Bakanlık olarak devralıp biz yapıyoruz. Bu kapsamda, güncel toplam değeri yaklaşık 1,82 milyar TL olan Antalya Belek Serik-2 ve Muğla Bodrum Atıksu Arıtma Tesisi yatırımları Bakanlığımızca tamamlanarak hizmete alınmıştır. 2023 Şubat ayında yapımına başladığımız Antalya Kemer Çamyuva Atıksu Arıtma Tesisini de inşallah 2024 yılının mart ayında tamamlayacak ve bölgenin hizmetine sunacağız.
“Halk plajlarını artıracağız”
Sektörün ihtiyaçları yanında vatandaşlarımızdan gelen talepler doğrultusunda da en ideal ve seçkin hizmetleri sunmaya devam ediyoruz. Bunun en başarılı örneklerinden biri, beklentileri de aşan konseptiyle 5 yıldız kalitesindeki ücretsiz halk plajlarımızdır.
2019 yılında başlattığımız “Ücretsiz Halk Plajı Projesi” kapsamında bugüne kadar 15 adet projeyi tamamlayarak vatandaşlarımızın kullanımına sunduk. Bunlardan Antalya’da Bostanlık, Alacasu ve Küçük Çaltıcak; Muğla’da Bodrum Türkbükü ve Bodrum Torba halk plajları, 2023 yılında hizmete açtığımız projelerdir.
2024 yılında ise Manavgat Ilıca, Kemer Tekirova, Bodrum Yalıkavak, Çeşme Ovacık, Adana Karataş ve Giresun Merkez olmak üzere 6 yeni halk plajı daha yapmayı planlıyoruz. Her yıl yeni yatırımlarla ücretsiz halk plajlarımızın sayısını artırmaya devam edeceğiz.
“730 arkeolojik çalışma sayısına ulaşacağız”
Arkeoloji alanında yaptığımız çalışmalardan bahsetmek istiyorum. 2023 yılı sonunda yerli, yabancı, kurtarma ve sualtı kazısı, yüzey araştırmaları gibi çeşitli alanlarda 720 arkeolojik çalışma sayısına ulaşacağımızı öngörmekteyiz. Bu rakamı 2026 yılına kadar kademeli artışlarla yıllık 800 seviyesine yükseltmeyi hedefliyoruz.
Alanya-Syedra, Alanya Kalesi, Side, Perge, Olympos, Phaselis, Patara ören yerlerimizde, doğudan batıya bir kültürel miras koridoru oluşturacak şekilde, çok önemli koruma ve restorasyon yatırımlarına geçtiğimiz yıl itibarıyla başladık.
2019 yılında ‘Kazıların Yıl Boyuna Yayılması Projesi’ni başlatmıştık. Bu sayede Türk bilim heyetleri tarafından yürütülen toplam 133 kazı alanında çok ciddi ilerlemeler kaydettik. 2024 yılında bu projemizi en az 144 kazı alanımızda sürdüreceğiz.
“Ülkemizdeki kazı çalışmaları Türk bilim insanlarının koordinatörlüğünde yürütülecek”
Yakaladığımız bu başarıların verdiği güvenle 2023 yılında ‘Geleceğe Miras Projesi’ni hayata geçirdik. İkinci aşamada yabancı bilimsel heyetler tarafından yürütülen kazı çalışmalarımızı da bu projeye dahil ettik. Söz konusu kazılarla ilgili koordinasyonu sağlamak üzere Türk bilim insanlarından birer “koordinatör kazı başkanı” atayarak çalışmalarımızın ivmesini arttıracağız. Bu Türk arkeoloji tarihinin de dönüm noktasıdır. Ülkemizdeki kazı çalışmalarının tamamı tarihimizde ilk kez Türk bilim insanlarının başkanlığı ve koordinatörlüğü altında yürütülecektir.
“Geleceğe Miras Projesi” ile arkeolojik kazı çalışmalarının yine hem bütçelerini hem de lojistiklerini tarihinde görülmemiş bir oranda artırarak, arkeolojik alanlarımızdaki yapıları, bilimsel veriler ışığında çok kısa sürelerde ayağa kaldırmayı amaçlıyoruz. Hedefimiz, son 60 yılda Türkiye'de arkeolojiyle ilgili yapılanlara eş değer işi önümüzdeki 4 yılda tamamlamaktır. Bu dönem Türk arkeolojisinin 'Altın Çağı' olacaktır.
Türkiye turizmi için gerçekleştirdiğimiz ve gerçekleştireceğimiz proje ve çalışmalarımıza dair çok genel ve kısa bir özet sunmaya çalıştım. Bugüne kadar olduğu gibi bundan sonraki hedeflerimize yine omuz omuza ulaşacağımızdan hiç şüphem yok."
